آموزش فیزیک یازدهم
اهمیت آموزش فیزیک یازدهم
کتاب فیزیک پایه یازدهم، مطابق با اهداف برنامه آموزش فیزیک در دوره متوسطه دوم تدوین شده است. این کتاب به مباحث الکتریسیته، مغناطیس و الکترومغناطیس می پردازد. هدف آموزش فیزیک یازدهم صرفاً، آشنا ساختن دانش آموزان با فرمولها و اصول فیزیک نیست. بلکه با توجه با مباحث مطرح شده درک این اصول و مفاهیم و کاربرد آنها در درجه اول اهمیت قرار دارد.
کتاب فیزیک پایه یازدهم با توضیح این اصول و مفاهیم و ذکر مثالهای مفهومی و کاربرد آنها در فناوری، دانشآموزان را به یادگیری این اصول و درک روابط ریاضی میان آنها تشویق میکند و سپس با طرح پرسشها، فعالیتها و تمرینهای مرتبط سعی دارد تا دانش آموزان مفهومهای مربوطه را شناسایی و توانایی حل مساله را در خود تقویت کنند.
از سال 1403 با نهایی شدن درس فیزیک یازدهم، امتحان تشریحی این درس نقش پررنگی در معدل نهایی و در نتیجه ورود به دانشگاه ایفا میکند. از سویی دیگر تعداد 8 تا 10 سوال از سوالات فیزیک کنکور سراسری از فیزیک پایه یازدهم است. همهی این موارد اهمیت آموزش فیزیک یازدهم را بیش از پیش نشان میدهد.
نقش آموزش اصولی و مفهومی فیزیک یازدهم
فیزیک یازدهم بر خلاف فیزیک دهم و فیزیک دوازدهم موضوع واحدی را در کل کتاب مطرح کرده و آن مبحث الکتریسیته و مغناطیس است. این مباحث برای دانشآموزان اندکی چالشبرانگیز است. اما کتاب کاربردهای فروانی از این مباحث در زندگی روزمره مطرح کرده است که معلم کاربلد میتواند با کمک آنها علاقه دانشآموزان را جلب کند.
اما آنچه در میزان موفقیت دانشآموزان در این مسیر مفید است شیوهی آموزش کارآمد است، که من در محصول آموزش فیزیک یازدهم به آن پرداختهام. این شیوهی آموزش مفهومی به گونهای است که دانشآموزان میتوانند با این آموزش، با افزایش توانایی خود در به کار بردن یک اصل یا یک مفهوم در مسالههای مختلف به درک واقعیتر از آن دست یابند. دانشآموزان در این محصول آموزشی علاوه بر دسترسی به آموزش کامل، مفهومی، عمیق و کاربردی درس، به حل تکتک تمرین، پرسش، فعالیت و پرسشهای آخر فصل کتاب دسترسی خواهند داشت. علاوه بر آن دانشآموزان منبعی غنی از نمونه سوالات تشریحی امتحان نهایی سالهای قبل را در اختیار خواهند داشت تا در کنار حل تمرین و پرسشهای کتاب درسی، توانایی درک و حل مساله را در خود افزایش می دهند.
بدینترتیب دانشآموزان ابتدا میآموزند که مساله را درک و فهم و تحلیل کنند که این خود نصف راه حل مساله است، بعد از آن به تشخیص مفهوم مورد نظر برای توضیح و حل مساله میرسند و معادلههای مورد نیاز را مینویسند و دست به کار محاسبات ریاضی میشوند که نقش مهمی در به کار بردن مفهومهای ریاضی در فیزیک دارد که این جنبه نیز با مشق تمرینهای کتاب درسی، حل نمونه سوالات تشریحی و حل تستهای کنکور سراسری سالهای قبل در دانش آموزان تقویت خواهد شد. آنچه دانش آموز مرحله به مرحله برای یادگیری و حل مساله ها می آموزد و مشق می کند، اگر با شیوۀ صحیح انجام پذیرد و شوق و انگیزه و لذت یادگیری را در آنها بوجود آورد قطعا در آینده ذهن آنها پویاتر و خلاقتر خواهد بود و امکان به کارگیری روشهای درک و حل و تحلیل مساله را در مسائل واقعی زندگی خود نیز خواهند داشت.